Yemek borusu kanseri, yemek borusunda (özofagus) gelişen bir kanser türüdür. Yemek borusu, ağızdan mideye yiyecek ve sıvıları taşıyan kaslı bir tüptür. Yemek borusu kanseri genellikle geç evrelerde belirti verdiğinden erken teşhis edilmesi zor olabilir. Bu kanser türü erkeklerde kadınlardan daha sık görülür ve iki ana tipi vardır: skuamöz hücreli karsinom ve adenokarsinom.
Yemek Borusu Kanseri Türleri
- Skuamöz Hücreli Karsinom: Yemek borusunun üst ve orta kısmında başlayan kanserdir. Tütün ve alkol kullanımı bu tür kanserin önemli risk faktörlerindendir.
- Adenokarsinom: Yemek borusunun alt kısmında, mideye yakın bölgede başlayan kanserdir. Genellikle Barrett özofagusu olan kişilerde görülür.
Belirtiler
- Yutma güçlüğü (disfaji)
- Kilo kaybı
- Göğüs ağrısı veya rahatsızlık
- Yutma sırasında ağrı
- Ses kısıklığı veya sürekli öksürük
- Hıçkırık
- Hazımsızlık veya mide ekşimesi
- Kusma (özellikle kanlı kusma)
Risk Faktörleri
- Tütün Kullanımı: Sigara ve diğer tütün ürünleri kullanımı.
- Alkol Tüketimi: Ağır alkol tüketimi.
- Barrett Özofagusu: Kronik gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) nedeniyle yemek borusu hücrelerinin değişimi.
- Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD): Sürekli mide asidinin yemek borusuna kaçması.
- Obezite: Aşırı kilo, özellikle adenokarsinom için risk faktörüdür.
- Beslenme Alışkanlıkları: Yeterli meyve ve sebze tüketmemek.
- Yaş ve Cinsiyet: 50 yaş üstü erkeklerde daha yaygındır.
- Aile Öyküsü: Ailede yemek borusu kanseri öyküsü olması.
Tanı ve Tedavi
-
Tanı Yöntemleri:
- Endoskopi: Yemek borusunun iç yüzeyini incelemek için kullanılan bir yöntem. Gerekirse biyopsi yapılabilir.
- Baryum Yutma Testi: Yemek borusunun röntgen filmi çekilirken baryum içeren bir sıvı içilir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılır.
- Pozitron Emisyon Tomografisi (PET): Kanser hücrelerinin vücutta nerede bulunduğunu belirlemek için kullanılır.
- Endoskopik Ultrasonografi: Yemek borusu ve çevresindeki dokuların daha ayrıntılı görüntülenmesi için kullanılır.
-
Tedavi Yöntemleri:
- Cerrahi: Kanserli dokunun çıkarılması. Özofajektomi (yemek borusunun bir kısmının çıkarılması) yaygındır.
- Radyoterapi: Kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır. Genellikle radyoterapi ile kombinasyon halinde kullanılır.
- Hedefe Yönelik Tedaviler: Kanser hücrelerindeki spesifik moleküler hedefleri hedefleyen ilaçlar kullanılır.
- İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı harekete geçiren tedavi yöntemleri.
Korunma ve Erken Tanı
- Tütün ve Alkol Kullanımını Bırakmak: Sigara ve aşırı alkol tüketimini durdurmak.
- Sağlıklı Beslenme: Bol miktarda meyve ve sebze tüketmek.
- Sağlıklı Kilo Koruma: Obeziteden kaçınmak.
- Reflü Tedavisi: GERD belirtileri olan kişilerde uygun tedavi yöntemlerini uygulamak.
- Düzenli Kontroller: Barrett özofagusu veya GERD gibi risk faktörlerine sahip kişilerin düzenli kontroller yaptırması.
Yemek borusu kanseri, özellikle ileri evrelerde ciddi bir hastalık olmasına rağmen, erken teşhis ve tedavi ile yaşam süresi ve kalitesi artırılabilir. Herhangi bir belirti fark edildiğinde sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.
