Tiroid kanseri, tiroid bezinde başlayan ve tiroid hücrelerinin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyümesi ile karakterize edilen bir kanser türüdür. Tiroid bezi, boynun ön kısmında yer alan kelebek şeklinde bir bezdir ve metabolizmayı düzenleyen hormonlar üretir. Tiroid kanseri genellikle erken evrelerde tespit edildiğinde tedavi edilebilir.
Tiroid Kanseri Türleri
- Papiller Tiroid Kanseri: En yaygın tiroid kanseri türüdür ve genellikle yavaş büyür. Çocuklar ve genç yetişkinlerde daha sık görülür.
- Folliküler Tiroid Kanseri: Papiller kanserden sonra en yaygın ikinci türdür. Genellikle orta yaşlı kadınlarda daha sık görülür.
- Medüller Tiroid Kanseri: Tiroidin C hücrelerinden kaynaklanır ve kalıtsal olabilir. Diğer endokrin tümörlerle ilişkilendirilebilir.
- Anaplastik Tiroid Kanseri: En nadir ve en agresif türdür. Hızla büyüyebilir ve tedavi edilmesi zordur.
- Hürthle Hücreli Kanser: Folliküler tiroid kanserinin bir alt türüdür ve diğer türlerden farklı tedavi gerektirebilir.
Belirtiler
- Boyunda ele gelen bir kitle veya şişlik
- Ses kısıklığı veya ses değişiklikleri
- Yutma güçlüğü
- Nefes almada zorluk
- Boyun veya boğazda sürekli ağrı
Risk Faktörleri
- Aile öyküsü: Ailede tiroid kanseri öyküsü olması riski artırır.
- Genetik mutasyonlar: RET proto-onkogen mutasyonları gibi belirli genetik mutasyonlar riski artırabilir.
- Radyasyona maruz kalma: Çocukluk çağında baş ve boyun bölgesine radyasyon tedavisi almak.
- Cinsiyet ve yaş: Kadınlarda ve 30-50 yaş arası bireylerde daha yaygındır.
- Diyet: İyot eksikliği bazı tiroid kanseri türleri için risk faktörü olabilir.
Tanı ve Tedavi
-
Tanı Yöntemleri:
- Fizik Muayene: Boyun bölgesindeki kitlelerin incelenmesi.
- Ultrason: Tiroid bezinin yapısını ve kitleleri görüntülemek için kullanılır.
- İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (İİAB): Tiroiddeki kitlelerden hücre örnekleri alınarak mikroskop altında incelenir.
- Kan Testleri: Tiroid hormon seviyeleri ve kalsitonin gibi spesifik belirteçler ölçülür.
- Radyoaktif İyot Tarama: Kanser hücrelerinin yayılımını değerlendirmek için kullanılır.
-
Tedavi Yöntemleri:
- Cerrahi: Tiroid bezinin tamamının (total tiroidektomi) veya bir kısmının (lobektomi) çıkarılması.
- Radyoaktif İyot Tedavisi: Tiroid kanseri hücrelerini yok etmek için radyoaktif iyot kullanılır.
- Hormon Tedavisi: Ameliyat sonrası tiroid hormon seviyelerini dengelemek ve kanser hücrelerinin büyümesini engellemek için kullanılır.
- Radyoterapi: Kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır.
- Kemoterapi: Anaplastik tiroid kanseri gibi bazı durumlarda kullanılır.
Korunma ve Erken Tanı
- Düzenli sağlık kontrolleri ve boyun muayeneleri yaptırmak
- Ailede tiroid kanseri öyküsü varsa genetik danışmanlık almak
- Radyasyon maruziyetinden kaçınmak
- İyotlu tuz kullanarak iyot alımını yeterli seviyede tutmak
Erken teşhis ve uygun tedavi ile tiroid kanseri çoğu durumda başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Herhangi bir belirti fark edildiğinde bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.
